B4. Πράξη και εφαρμογές της οπτικοακουστικής παιδείας
Γιώργος Παπακωνσταντίνου, Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Ηλέκτρα Βενάκη
Β' εξάμηνο

Περιεχόμενο και Στόχοι

Αντικείμενο του μαθήματος είναι η συστηματική εκμάθηση των βασικών αρχών και των διαδικασιών παραγωγής ενός οπτικοακουστικού έργου που μπορεί να υπηρετήσει εκπαιδευτικούς στόχους στο σχολικό πρόγραμμα ή σε ευρύτερες δραστηριότητες.

Στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας ή των παράλληλων δραστηριοτήτων (προγράμματα περιβαλλοντικά ή τοπικής κοινωνίας) είναι δυνατός ο σχεδιασμός και η παραγωγή ενός βίντεο από τους ίδιους τους μαθητές με την καθοδήγηση του διδάσκοντα. Η παραγωγή μιας ταινίας από τους μαθητές συμβάλλει στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και δραστηριοτήτων καθώς και στην καλύτερη κατανόηση ενός θέματος. Εφόσον μάλιστα οι δράσεις αυτές ενταχθούν σ’ ένα συστηματικό πλαίσιο παρέμβασης, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις παράλληλης καλλιέργειας της οπτικοακουστικής παιδείας.

  

Βασικοί στόχοι του μαθήματος

-         Η ενημέρωση για τις δυνατότητες πολλαπλής χρήσης του βίντεο στην εκπαιδευτική διαδικασία σε συνάρτηση με τις ανάγκες συστηματικής καλλιέργειας της οπτικοακουστικής παιδείας.

-         Η εξοικείωση με τους βασικούς μηχανισμούς της οπτικοακουστικής αφήγησης και η απόκτηση από τους/τις φοιτητές/-ριες πρακτικών δεξιοτήτων στον σχεδιασμό, στην υλοποίηση και στην επεξεργασία οπτικοακουστικού υλικού με τρόπο που να οδηγούν στη σύνθεση ολοκληρωμένων οπτικοακουστικών αφηγήσεων.

-         Η κατανόηση των δυνατοτήτων που παρέχει η οπτικοακουστική γλώσσα με τη δυνατότητα αναπαράστασης και έκφρασης της πραγματικότητας και την επιρροή που ασκεί ταυτόχρονα στους τρόπους με τους οποίους η πραγματικότητα προσεγγίζεται. 

 

Βασικές θεματικές ενότητες

-        Όραση/ακοή και αντιληπτική διαδικασία. Σχέση αντιληπτικής διαδικασίας και εκπαιδευτικών και πολιτισμικών δεδομένων. Εικόνα και πραγματικότητα-ήχος και πραγματικότητα.

-        Συνθετικές αρχές για την εικόνα και το κάδρο. Χρήση του βίντεο ως μέσου αυτοπαρατήρησης, εκπαίδευσης και ανεξάρτητης έκφρασης.

-        Η έννοια της οπτικοακουστικής παιδείας και οι βασικές κατευθύνσεις συστηματικής καλλιέργειας και ένταξής της στις διάφορες βαθμίδες της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

-        Μοντέλα σχεδιασμού, παραγωγής και εκπαιδευτικής χρήσης του βίντεο με αναφορές στη χρήση υπάρχοντος υλικού και στον σχεδιασμό και στην παραγωγή βίντεο από τους διδασκόμενους.

-        Το μοντάζ ως βασικό εργαλείο παραγωγής νοήματος. Μοντάζ και ντεκουπάζ.

-        Εικονογραφημένο σενάριο (storyboard). Κωδικοποιημένη τεχνική περιγραφή των βασικών χαρακτηριστικών ενός οπτικοακουστικού έργου με τη χρήση εικόνων και σχολίων.

-        Εξέλιξη οπτικοακουστικής γλώσσας στη σύγχρονη εποχή. Καλλιτεχνικές και πειραματικές αναζητήσεις.

-        Αναλογική και ψηφιακή επεξεργασία εικόνας και ήχου.

 

Ασκήσεις

-         Πλέγμα ασκήσεων για την κατάκτηση των βασικών δομικών εργαλείων της οπτικοακουστικής αφήγησης. Εξελικτική χρήση διαφόρων μέσων (φωτογραφίες, σειρά φωτογραφιών, μεμονωμένα πλάνα, in-camera edit, σύνθετη οπτικοακουστική αφήγηση)

-         Άσκηση παρατήρησης με κειμενική περιγραφή (ατομική)

-         Εικονογραφική απόδοση των βασικών χαρακτηριστικών της κειμενικής περιγραφής (ατομική)

-         Τελική άσκηση: Δημιουργία ενός μικρού βίντεο (5-10 περίπου λεπτών), με θέμα που επιλέγει ο/η κάθε φοιτητής/-ρια ανάλογα με τα ενδιαφέροντά του/της και με συγκεκριμένο εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Παρουσίαση του βίντεο στη διάρκεια της εξεταστικής περιόδου.

-         Συστηματική παρακολούθηση/αξιολόγηση/βελτίωση στην τάξη όλων των σταδίων κατασκευής (από την αρχική ιδέα στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση) της τελικής άσκησης.